แผนที่ - อำเภอพรรณานิคม (Amphoe Phanna Nikhom)

พรรณานิคม เป็นอำเภอหนึ่งของจังหวัดสกลนคร

เมื่อปี พ.ศ. 2387 พระบาทสมเด็จพระนั่งเกล้าเจ้าอยู่หัว ได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ ให้ยกฐานะ "บ้านพังพร้าว" ขึ้นเป็นเมืองพรรณา ขึ้นกับเมืองสกลนคร ต่อมาในปี พ.ศ. 2445 ทางราชการได้เปลี่ยนระเบียบการปกครองใหม่ เมืองพรรณานิคม จึงได้เปลี่ยนเป็น "อำเภอพรรณานิคม" ขึ้นกับจังหวัดสกลนครมาจนถึงทุกวันนี้

* วันที่ 24 มกราคม 2468 แยกพื้นที่ตำบลวาริชภูมิ ตำบลปลาโหล อำเภอพรรณานิคม และตำบลคำบ่อ ตำบลหนองลาด อำเภอบ้านหัน (อำเภอสว่างแดนดินในปัจจุบัน) มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอวาริชภูมิ ขึ้นกับอำเภอพรรณานิคม

* วันที่ 27 สิงหาคม 2476 ตั้งตำบลสว่าง แยกออกจากตำบลพอกใหญ่ ตำบลวังยาง และตำบลพรรณา

* วันที่ 1 พฤษภาคม 2482 โอนพื้นที่หมู่ 4,10,11 (ในขณะนั้น) ของตำบลพรรณา ไปขึ้นตำบลสว่าง และโอนพื้นที่หมู่ 9 (ในขณะนั้น) ของตำบลพรรณา ไปขึ้นตำบลไฮหย่อง

* วันที่ 10 มิถุนายน 2490 ตั้งตำบลปลาโหล แยกออกจากตำบลวาริชภูมิ

* วันที่ 10 มีนาคม 2496 ยกฐานะจากกิ่งอำเภอวาริชภูมิ อำเภอพรรณานิคม เป็น อำเภอวาริชภูมิ

* วันที่ 3 สิงหาคม 2499 จัดตั้งสุขาภิบาลพรรณานิคม ในท้องที่บางส่วนของตำบลพรรณา

* วันที่ 19 มิถุนายน 2505 จัดตั้งสุขาภิบาลพังโคน ในท้องที่บางส่วนของตำบลม่วงไข่

* วันที่ 19 มีนาคม 2511 แยกพื้นที่ตำบลม่วงไข่ ตำบลไฮหย่อง และตำบลแร่ อำเภอพรรณานิคม มาตั้งเป็น กิ่งอำเภอพังโคน ขึ้นกับอำเภอพรรณานิคม